„Sercem” całego układu wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej jest centrala (zestaw wentylacyjny) z umieszczonym w niej wymiennikiem ciepła (rekuperatorem). Od centrali po całym budynku rozchodzą się kanały nawiewne i wyciągowe. Ponieważ cała instalacja rekuperacji nie jest raczej elementem zdobiącym wnętrza, kanały prowadzi się tak, aby łatwo je była zamaskować podczas prac wykończeniowych. Centralę najczęściej montuje się na poddaszu, czasem w kotłowni czy garażu. Wybierając miejsce na rekuperator należy pamiętać, ze powinno ono umożliwiać dobry dostęp w celu np. czyszczenia filtrów, które wykonuje się przynajmniej dwa razy do roku. Centrala powinna być zamontowana w miejscu posiadającym możliwość odprowadzenia skroplin z wymiennika do kanalizacji.

Centrala rekuperacyjna i dołączone do niej przewody rozprowadzające powietrze po domu nie stanowią elementu jego ozdoby. Dlatego wygodnie umieścić ją na nieużytkowym poddaszu, czasem w kotłowni lub garażu.

Rekuperator Thessla Green – Air Pack – wnętrze

System kanałów doprowadzonych i odchodzących od centrali ma zapewnić odpowiedni przepływ i wymianę powietrza. Powietrze zużyte pobierane jest z budynku w miejscach gdzie może nastąpić jego zanieczyszczenie i gdzie jest ono najcieplejsze tj. z ubikacji, łazienek, kuchni, garderoby czy pralni. Poprzez kratki wentylacyjne zamontowane w tych pomieszczeniach płynie przewodami do centrali wentylacyjnej. Przed wejściem do rekuperatora jest filtrowane celem usunięcia zanieczyszczeń. Powietrze zużyte po przekazaniu ciepła poprzez przepony wymiennika powietrzu świeżemu jest wyrzucane już schłodzone przez wyrzutnię na zewnątrz budynku.

Filtry zatrzymują zanieczyszczenia znajdujące się w powietrzu nawiewanym do pomieszczeń. Chronią wymiennik przed zatkaniem spowodowanym nagromadzeniem zanieczyszczeń. O stan filtrów trzeba dbać systematycznie. Należy je czyścić lub wymieniać na nowe.

Świeże powietrze do centrali pobierane jest przez czerpnię najczęściej ścienną, która może być wykonana w formie skrzynki czerpnej z kratką lakierowaną na dowolny kolor /np. kolor elewacji/ i siatką przeciw owadom.

Powietrze świeże – z zewnątrz- pobierane jest przez czerpnię i płynie przez filtr oczyszczający je z zanieczyszczeń na wymiennik gdzie jest dogrzewane lub schładzane (w okresie letnim) powietrzem wyrzucanym z budynku. Tak przygotowane płynie do pomieszczeń, gdzie w okresie zimowym dogrzewane jest o 2 do 4˚C poprzez istniejący w domu system grzewczy. Czerpnię powietrza zazwyczaj umieszcza się na ścianie budynku, w podbitce dachu lub w ogrodzie jako czerpnię gruntową połączoną najczęściej z gruntowym wymiennikiem ciepła tzw. GWC. Wyrzutnia umieszczana jest najczęściej na dachu budynku w formie komina lub na ścianie domu. Przy planowaniu czerpni i wyrzutni powinniśmy wziąć pod uwagę: lokalizację budynku (aby uniknąć usytuowania czerpni od strony ruchliwej drogi czy wjazdu do garażu), najczęstsze kierunki wiatru (aby uniknąć sytuacji, że wiejący wiatr wpycha wywiewane powietrze z powrotem do instalacji).

• WYCIĄG: zużyte powietrze usuwane jest przez anemostaty wyciągowe w kuchni, łazience czy garderobie i siecią kanałów odprowadzone do rekuperatora
• NAWIEW: świeże powietrze przez kanały i anemostaty nawiewne wprowadzane jest do pokoi i salonu.
• WYRZUTNIA: zużyte powietrze po oddaniu ciepła w rekuperatorze usuwane jest na zewnątrz budynku.
• CZERPNIA: świeże powietrze z zewnątrz zasysane jest przez czerpnię umieszczoną w ścianie domu, na dachu lub w ogrodzie w pewnej odległości od budynku.
• REKUPERATOR: w nim nastepuje wymiana ciepła między strumieniami powietrza. Ciepłym usuwanym z pomieszczeń a chłodnym nawiewanym z zewnątrz.

Należy również pamiętać, że ze względu na istniejące przepisy między czerpnią a wyrzutnią musza być zachowane następujące odległości:

• 8 do 10 m jeśli czerpnia i wyrzutnia są na tej samej ścianie
• 5 m jeśli czerpnia i wyrzutnia są na ścianach sąsiadujących
• 2 m odległości wyrzutni od okien

Bardzo dobrym rozwiązaniem jest zbudowanie czerpni wolno stojącej w ogrodzie połączonej z gruntowym wymiennikiem ciepła w skrócie GWC. Ze względu na to, że taka czerpnia jest oddalona od budynku to połączenie czerpni z centralą można wykonać na dwa sposoby:

1. poprowadzić długi kanał zakopany w ziemi poniżej głębokości zamarzania gruntu. Spełnia on wówczas rolę wymiennika gruntowego i dogrzewa lub schładza powietrze w zależności od pory roku (GWC rurowe).

2. powietrze z czerpni poprowadzić przez gruntowy wymiennik w postaci komory wypełnionej żwirem. Temperatura ścianek takiego wymiennika jest zbliżona do temperatury gruntu i wynosi ok. 8˚C. Zimą powietrze przepływające przez usypisko żwiru ulega wstępnemu ogrzaniu a latem jest ochładzane (GWC żwirowe).

Aby efektywnie korzystać z wentylacji z odzyskiem ciepła nie można ograniczyć się do zainstalowania centrali i systemu kanałów. Należy także dostosować inne elementy domu tak, aby przepływ powietrza następował w kierunkach, które sami mu wyznaczyliśmy i aby możliwa była kontrola intensywności tego przepływu.

Opracował Antoni